Lieve therapeut,
Je behoefte om het lijden van je medemens te verlichten is prachtig. Je wilt graag een verschil maken in het leven van je cliënt.
Je wilt je cliënt helpen meer zelfvertrouwen te krijgen, lekkerder in zijn vel te zitten, zijn trauma te verwerken, verslavingen te overwinnen of lichamelijke klachten op te lossen.
Veel therapeuten zijn van nature zorgzame, empathische mensen, die zich geroepen voelen om andere mensen te helpen en dat geldt waarschijnlijk ook voor jou.
Als je zo’n verantwoordelijkheid op je neemt is het belangrijk dat je de rol van begeleider aanneemt en niet in de valkuil van de redder stapt.
Dit klinkt logisch, maar het is best verraderlijk. Jouw lieve, zorgzame karakter kan zomaar leiden tot een overmatig verantwoordelijkheidsgevoel, waarbij je het welzijn van je cliënt tot jouw taak maakt.
Dit kan ervoor zorgen dat je cliënt zich afhankelijk van jou gaat opstellen en dit is het laatste wat je wilt.
Het is fijn als je er voor je cliënt kunt zijn, maar het is niet de bedoeling dat de relatie tussen jullie ongelijkwaardig wordt.
Je weet dat dit gaat over overdracht en tegenoverdracht.
Overdracht en tegenoverdracht kan er zomaar insluipen.
Je cliënt vindt het misschien wel heel fijn dat jij zo goed voor hem zorgt. Zeker als hij vroeger niet genoeg aandacht heeft gehad, kan hij deze behoeften op jou projecteren.
En voor jou kan het andersom heel goed voelen dat je cliënt je nodig heeft. Zeker als je je hele leven het gevoel hebt gehad dat je niet waardevol bent.
Je hebt er natuurlijk alles over geleerd. Dit valt onder je therapeutische vaardigheden, om overdracht en tegenoverdracht te herkennen.
Je weet dat je cliënt behoeften en angsten op jou kan projecteren en dat jij als reactie daarop je de ‘reddende engel’ van je cliënt kunt voelen.
In de praktijk ben je ook maar een mens, dus het is goed je hier steeds weer even bewust van te zijn: Ben ik in het contact met mijn cliënt nog steeds de begeleider en stimuleer ik mijn cliënt zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen proces? Of ben ik per ongeluk in de reddersrol gestapt, waardoor mijn cliënt onrealistische verwachtingen van mij kan krijgen?
Begeleiden betekent samenwerken met de cliënt. Wanneer je begeleidt, motiveer je de cliënt om zijn eigen kracht en hulpbronnen aan te spreken.
Het is niet jouw taak om zijn problemen voor hem op te lossen, maar om naast hem te staan, terwijl hij zijn eigen oplossingen ontdekt.