Stress is iets waar veel mensen in het leven mee te maken krijgen. Ik was in Nieuw-Zeeland gedurende drie weken familiebezoek en hoorde daar dat men zegt: “doe niet zo dutchy”. Hiermee wordt bedoeld: doe niet zo haastig, snel of veel. Hier staan Nederlanders kennelijk om bekend. Toen ik terugkwam van deze reis was ik, toen ik op het treinperron bij Schiphol aankwam, verbaasd over hoeveel haast iedereen hier heeft.
In Nieuw-Zeeland is er een experiment in een bedrijf uitgevoerd: een dag in de week minder werken voor hetzelfde salaris. De resultaten van de werkzaamheden waren beter. Interessant, hier kunnen we wat van leren.
Voor de een is een situatie heel ontspannend en voor de ander kan dezelfde situatie juist heel stressvol zijn, zoals bijvoorbeeld autorijden. Eerdere ervaringen met autorijden kunnen mede bepalen hoe het huidige autorijden voelt. Door een heftig ongeluk kan autorijden of zelfs in een auto zitten, ineens stressvol worden. Implosieve desensitisatie met hulpbronnen of EMDR/DRT zijn dan aardige methoden om geleidelijk de stress van het oorspronkelijke ongeluk te reduceren.
Angst en stress zijn broer en zus, deze twee versterken elkaar. Meer stress geeft meer angst en meer angst geeft meer stress. Dit is ook neurologisch te verklaren (HPA-as: hypothalamus, hypofyse, bijnieren en adrenaline).
Stress kan ontstaan door niet goed slapen, het incasseringsvermogen wordt snel minder. Hier kunnen interne of externe factoren een rol spelen. Kom voor een workshop slapen naar Academie Hypnos.
Stress door gebeurtenissen van buitenaf
– Stress kan ontstaan door een verbouwing. Dit is een eigen keuze, maar niet eenvoudig om stressloos doorheen te komen. Acceptatie is een belangrijk punt net als incasseren en grenzen stellen. Soms is relatietherapie nodig.
– Stress kan ontstaan door omstandigheden die niet een eigen keuze zijn: ontslag of plotselinge wijzigingen in het toekomstplaatje door scheiding. Werken met wensplaatje en Tijdlijn therapie is dan een optie.
– Stress kan ontstaan door het verlies van personen, door dood of bij leven. Dit is soms zwaar. Als er iets in de relatie niet is afgemaakt, afgerond, is het nog zwaarder en geef het nog meer stress. Rouw op zich kan stress geven, maar er is meer stress als er niet wordt gerouwd, terwijl dit wel nodig is. Dit kan met hypnotherapie worden opgepakt door bijvoorbeeld losmakingsrituelen toe te passen. Familieopstellingen is ook een mooie weg voor herstel.
– Stress kan ontstaan doordat zingeving is weggevallen bij veranderende omstandigheden (refererend aan bovenstaande twee voorbeelden). Dit kost vaak tijd. Hervinden van zingeving is belangrijk en kan via het toepassen van de methode Tijdlijn Therapie en ACT. Via het werken met ACT [met de levensmissie/ -passie als stip op de horizon] kan de waarde van het leven worden hervonden.
– Stress kan ontstaan door het drukke leven en de toegenomen werkdruk, de deadlines. Men krijgt hierdoor tegenwoordig – zeker in Nederland – snel last van stress. Bij veel mensen ligt burn-out op de loer, agenda’s zijn te vol met van alles en nog wat. Deze stress komt dus deels van buitenaf en deels van wat je jezelf oplegt of hoe je reageert op de omstandigheden.
Bij het bovenstaande kan het ‘over grenzen gaan’ een rol spelen. Net zoals het ‘te weinig luisteren’ naar eigen lichaam en hartritme. En ‘het luisteren’ naar wensen, behoeften en verlangens vanuit het hart.
Ja, luisteren naar het eigen lichaam kan stress in de interactie met jezelf en de ander voorkomen. Dit kan innerlijk met hypnotherapie: praten met je lijf of via ideomotorische vingersignalen met het onbewuste. Dan weet je wat goed voor je is, wat het juiste ritme is en wat je kunt veranderen. In mijn praktijk, maar ook erbuiten, kom ik erg veel mensen tegen die hier last van hebben. Werk aan de winkel voor ons hypnotherapeuten! [Praktijken raken overvol, mede door het tv-programma ‘Hypnose op recept’; steeds meer specialisten verwijzen door. Hypnotherapie wordt ‘gewoon’.]
Stress door gebeurtenissen van binnenuit
Fysieke of geestelijke grote of kleine trauma’s kunnen dus stress veroorzaken. Ook kan stress van binnenuit ontstaan, door eigen gedachten, rollen of gevoelens. Meestal is er dan wel een geschiedenis waaraan gewerkt kan worden. Het gaat er dan vooral om hoe is met deze omstandigheden omgegaan. Stress kan ontstaan door rollen en strategieën of beslissingen in overtuigingen die je hebt aangeleerd of die je jezelf hebt opgelegd. Deze overtuigingen of strategieën drijven je af van je authentieke zelf.
Stress kan ontstaan door niet in je eigen ritme te zijn. Volledig in het juiste ritme zijn, jezelf zijn, noemen we in het Sanskrit: satva. Dat is in contact met jezelf en leven vanuit je hart. Ben je rajas, dan doe je net iets teveel, net iets te snel en ga je net iets te lang door. Ben je tammas, dan kom je niet van de bank, doe je net niet wat je wilt of stel je uit tot morgen. In een bepaalde periode van je leven (tussen 25-35 jaar) is het goed iets rajas te zijn, maar ben je het teveel of blijf je dit terwijl je ouder wordt, dan krijg je weer stress. In beide gevallen, bij het rajas en tammas zijn, kan er sprake zijn van stress, in het ene geval omdat je dan meestal over je grenzen gaat en in het andere geval omdat de dingen zich ophopen. Een combinatie kan natuurlijk ook en geeft frustratie en dus ook stress.
Stress kan ontstaan door in de verkeerde rol te zijn (TA). Door in de ouderrol te zijn, krijg je makkelijker conflicten. Je doet jezelf voortdurend tekort door in de ouderrol je eigen gevoelens te onderdrukken, waarbij je meestal het contact met het hart kwijtraakt. Kinesthetisch werken met de TA rollen is een optie. Ook kan gegaan worden naar het eerste moment dat de ouderrol ontstond, en hypnotherapie biedt meer.
Stress kan ontstaan door de hoop alsnog waardering te krijgen, die in de jeugd niet is gegeven. Dit kan een zee van teleurstelling geven en dus stress. Want dat wat als kind niet ontvangen is, kan later als zodanig niet meer worden ontvangen. Er zal eerst rouw dienen plaats te vinden over de dingen die niet zijn ontvangen en de verwerking ervan. Dan pas ontstaat er oog voor dat wat er wel is en kan er acceptatie en tevredenheid zijn. Het alsnog in de kindrol willen hebben wat je vroeger niet hebt ontvangen is een vervelend proces in de intieme relatie. De ander kan namelijk niet geven wat de persoon vroeger niet ontvangen had: het geeft frustraties en gevoelens van ‘niet voldoen aan’. (TA rol)
Stress kan ontstaan door het hebben van verwachtingen. Verwachtingen kunnen sowieso lastig zijn, in welke relatie ook. Een open geest geeft ruimte aan jezelf en aan de ander. Dit voorkomt teleurstellingen.
Stress kan ontstaan door gevoelens in bredere zin te onderdrukken. Dit geeft meestal ook lichamelijke klachten. Het kan ook door sterk door te gaan, controle, negatieve overtuigingen of strategieën, bijvoorbeeld: ‘dan doe ik het maar alleen’ (een negatieve overtuiging) en dan als gevolg daarvan te sterk en te lang doorgaan (een strategie). Met veel stress tot gevolg. Werken aan overtuigingen of teruggaan naar het eerste moment dat deze overtuiging ontstond is dan een optie. Soms kunnen overtuigingen aan ouders worden teruggegeven.
De onjuiste regie hebben, omdat controle of angst de baas is, geeft stress. Deze regie kan dan worden hervonden door het kinesthetisch werken met deelpersoonlijkheden.
Stress kan ontstaan door ‘de lat hoog te leggen’ en alles perfect te willen uitvoeren en zelf ook te willen zijn. Dit heeft veelal ontevredenheid, teleurstelling en frustratie tot gevolg waardoor geleidelijk de stress toeneemt. De emmer kan ineens vol zijn. Bijna ongemerkt kan een dergelijk proces voortgaan, er komt nog dit bij en dat en dan ineens … te veel stress. Het werken met deelpersoonlijkheden en/of regressie kan dan helpen.
Stress kan ontstaan door vastgelopen of onnodige patronen (bijvoorbeeld na pensionering in hetzelfde tempo en met zelfde patronen in de vrije tijd doorrennen (dit zie ik veel om me heen). Onderstaande tips kunnen dan helpen.
Stress kan ontstaan door het nemen van te veel verantwoordelijkheid of iets dragen/voelen van de ander (introjecties). Deze zaken kunnen met hypnotherapie, veelal via het therapeutisch werken met deelpersoonlijkheden en losmakingsrituelen worden aangepakt.
Stress kan door veel meer ontstaan, vooral daar waar je jezelf op wat voor manier ook geweld aan doet en van je echte ‘zijn’ afraakt.
Lees mijn boeken ‘Ontspannen en visualiseren voor iedereen’ en ‘Hypnotherapie en lichamelijke klachten’.
Positieve stress
Er bestaat ook zoiets als positieve stress. Een ervan is plankenkoorts: dit kan positief of negatief uitpakken. Het kan net datgene zijn waardoor iemand bijzonder presteert, maar het kan ook blokkerend werken. De overtuiging ‘het goed moeten doen’ (hoewel het woord moeten natuurlijk al stress kan geven) kan precies de juiste prestatie geven, maar het kan ook negatief uitpakken doordat ‘het nooit goed genoeg is’. Het is dan moeilijk om ooit tevreden te zijn.
De mindfulness aspecten: acceptatie, dankbaarheid en tevredenheid (eveneens onderdelen van de Yama’s en Niyama’s uit de Raja-yoga) geven meer kans op vermindering van stress. Hiervan kennisnemen is voor veel mensen die leven met hoge (tijds)druk en verwachtingen van groot belang. Het beoefenen van acceptatie, dankbaarheid en tevredenheid is het voorbehoedsmiddel tegen stress.
Tips
Wat kan nog meer helpen bij stress, naast alle mogelijkheden met hypnotherapie?
Een panacee tegen stress:
1. ontspannen (hangmat, ontspanningsoefeningen, muziek beluisteren)
2. yoga
3. meditatie
4. voldoende slapen (zie mijn 30 tips voor slapen in het boek Hypnotherapie en lichamelijke klachten)
5. wandelen, fietsen, zwemmen (beweging)
6. in de natuur zijn
7. voldoende rustmomenten (achter de computer, steeds elk uur 10 minuten loskoppelen, even bewegen)
8. lichtenergie oefeningen shiva / shakti
9. bescherming van energie (Dus niet alles van de ander laten binnenkomen. Kijk eerst: wil ik er wel iets mee? Een beschermend ei helpt en vaak helpt goud of lichtenergie brengen in alle chakra’s ook.)
Kader
Vragen bij het te lezen artikel over stress tijdens de test:
– Bestaat er zoiets als positieve stress? Noem een situatie van mogelijke positieve stress door de schrijver beschreven.
– De schrijver beschrijft diverse situaties van buitenaf waar stress door kan ontstaan, noem er twee.
– In het artikel vind je een aantal manieren waarop je jezelf stress kunt geven. Noem er drie.
– Kan er iets met hypnotherapie aan stress worden gedaan? Zo ja, noem twee methoden door de schrijver beschreven. Begrijp je deze methoden? Leg er iets over uit.
– De schrijver noemt een aantal tips om stress te voorkomen, noem er drie.
Door: Barbelo Uijtenbogaardt en geplaatst in tijdschrift Hypnotherapie: vakblad van de Nederlandse Beroepsvereniging van hypnotherapeuten, jaargang 34, september 2018.